Ma'arif

اَفَمَنْ شَرَحَ اللهُ صَدْرَهُ لِلْاِسْلَامِ ^a در عالم ظاهر سینۀ آسمان را گشاده کردیم یعنی بنور ستارگان و آفتاب و ماه گشاده کردیم و همه نوای زمین که خاک تیره است ازوست هر چه در جهان پیرایه است از تبسّم شیرین آفتاب است تا بدانی که نورصدر مُنشرحان ¹ که ابدال اند چه نواها میدهند مرعاصیانرا تو در قبض و قساوة زمین می نگر و در شرح صدر آسمان مینگر و در قبض و قساوة دل عصاة مینگر و در بی مزگی ایشان می نگر و در روح و راحت اصحاب مشروح الصدر نظر می کن خاک را چه خبر که رونق او از آسمانست و بی باکی را چه آگاهی است که بقای [وی] بسبب نیکان است آخر از شهر سما بولایت سباء زمین چندین هزار کاروان سرمایه میآرند آخر از بهر چیزی میآرند تا خرید و فروخت کنند و چیزی برند و هما ² را نگذارند و رایگان چیزی نبرند اعمال بر ند وعقل و روح برند و اجرای تنت ³ را کی افکنده بمانند بلک بتبرّک همه ازین تربت یعنی از خاک تو ببرند اگر چه تو آب را در حوض و آوند بازداری تا بدست تو بیمار شود و رنگ و مزه بگرداند امّا بتدریح حُفره بران زمین را وعیّارپیشگان هوا را و ربایندگان تیزی آفتاب را بفرستند تا اورا از دست توبیرون کنند و ببرند و بموضع او رسانند بهمان جای که آمده است این عقل و روح و رنگ و بوی از کدام حضرت آمده است همان جای باز رود وَاِلَی الله تُرْجَعُ الْاُمُوْرُ ^b

p.102 فصل ۶٩ اَفَمَنْ شَرَحَ اللهُ صَدْرَهُ لِلْاِسْلَامِ ^a در عالم ظاهر سینۀ آسمان را گشاده کردیم یعنی بنور ستارگان و آفتاب و ماه گشاده کردیم و همه نوای زمین که خاک تیره است ازوست هر چه در جهان پیرایه است از تبسّم شیرین آفتاب است تا بدانی که نورصدر مُنشرحان ¹ که ابدال اند چه نواها میدهند مرعاصیانرا تو در قبض و قساوة زمین می نگر و در شرح صدر آسمان مینگر و در قبض و قساوة دل عصاة مینگر و در بی مزگی ایشان می نگر و در روح و راحت اصحاب مشروح الصدر نظر می کن خاک را چه خبر که رونق او از آسمانست و بی باکی را چه آگاهی است که بقای [وی] بسبب نیکان است آخر از شهر سما بولایت سباء زمین چندین هزار کاروان سرمایه میآرند آخر از بهر چیزی میآرند تا خرید و فروخت کنند و چیزی برند و هما ² را نگذارند و رایگان چیزی نبرند اعمال بر ند وعقل و روح برند و اجرای تنت ³ را کی افکنده بمانند بلک بتبرّک همه ازین تربت یعنی از خاک تو ببرند اگر چه تو آب را در حوض و آوند بازداری تا بدست تو بیمار شود و رنگ و مزه بگرداند امّا بتدریح حُفره بران زمین را وعیّارپیشگان هوا را و ربایندگان تیزی آفتاب را بفرستند تا اورا از دست توبیرون کنند و ببرند و بموضع او رسانند بهمان جای که آمده است این عقل و روح و رنگ و بوی از کدام حضرت آمده است همان جای باز رود وَاِلَی الله تُرْجَعُ الْاُمُوْرُ ^b
p.103 عجبم می آید که خاک ولایت زمین را بتوبرۀ سمند تقدیر بعرصۀ افلاک میکشند و از مؤمن عجبست که یاد سما نکند و عجبست از قرآن خوانی که هیچ خبر ندارد از قرآن که فرمود وَفِي السَّمَاءِ رِزْقُکُمْ وَمَا تُوْعَدُوْنَ ^c مگر تردّد است او را درعلیّین مگر او بگمان شنیده است این را وَکَذٰلِکَ نُریْ اِبْرٰهِیْمَ مَلَکُوْتَ السَّمٰواتِ وَالْاَرْضِ ^d مگر او درین آیت خلافی روا داشته است که وَرَفَعُنَاهُ مَکَاناً عَلِیّاً ^e مگر قبض کردن عیسی را بآسمان منکرست مگر سُبْحَانَ الَّذِیْ اَسْرٰی بِعَبْدِهِ ^f را بهرزه شنوده است مگر ندانسته که آدم را ازراه سما ببهشت بردند اُسْکُنْ اَنْتَ وَزَوْجُکَ الْجَنّةَ ^g اکنون هبوط جایی باشد که صعود باشد مگر امیدی نمیدارند که کارهای او را بالا برند و بسما افکنند جو و گندم را که بکوبند آنرا تلف نشمرند چو از آن کوفتگی اجزای حیوان میشود و گل را اگرچه آب کنند اورا بکمال حال میرسانند پس خلق را چون خو و گندم که میکوبند آخر ایشانرا هم بجایی برند و بکمالی برسانند والله اعلم.
pp. 102 - 103 ١ . اصل : مبشرجان. ٢ . کذا. ٣ . اصل : کیت. a . سورۀ ٣٩، آیۀ ٢٢. b . سورۀ ٢، آیۀ ٢١٠. c . قرآن کریم، سورۀ ٥١، آیۀ ٢٢. d . سورۀ ٦، آیۀ ٧٥. e . سورۀ ١٩، آیۀ ٥٧. f . سورۀ ١٧، آیۀ ١. g . سورۀ ٢، آیۀ ٣٥.