دین اسلام مونس شناختن است از آنک دهری یا مایه و یا طبع و ستاره موات و علت گویند بی مونسی بوند ضروری که با موات موانست نبود و اگر اختیاری و اراداتی گویند ستارگان را آخر مثل آن نگویند که مؤمنان الله را گویند که وَ هُوَ مَعَکُمْ ایْنَمٰا کُنْتُمْ ^a مٰا یَکُونُ مِنْ نجْوٰی ثَلٰثَةٍ الّا هُوَ را بِعُهُم وَ لٰاخَمْسَةٍ اِلّا هُوَسٰادِسُهُمْ ^b وَ نَحْنُ اَفْرَبُ اِلَیْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَرِیْدِ ^c و اگر مثل این گویند خود متّفق بودند که راه اینست و بس و شکّ نیست که حالت آنکس که مونسی دارد خوشترست از آنکسی که مونسی ندارد هیچ کس او را فریادی نرسد و هیچ کسی ندارد که با وی غم دل تواند گزاردن و سخنی تواند گفتن و بوی مشغول تواند بودن که دل بموات مشغول نشود و نپیوندد که هر که کارزاری و گلی و خشتی و عمارتی دارد بر یاد کسی دارد که با او موانستی توان گرفتن و اگر نه پیش نهادی مونسی دارد هر گز با خشت و گل و خاک قرارش نبود و مؤمن را با ارض و سما و جماد از بهر نظر بالله آرام باشد، گفتند که افضل را ملک گفته است که هر سالی هزار دینار می بدهد تا بیاید همچنانک در با میان می داده اند او را نظر کردم و حال خود را که مرا نانی نمیدهند و او را هزار دینار می دهند تا او نزد خلقان چه درجه دارد و من چه درجه دارم و بکدام حساب بر می آیم باز الله الهام داد که تو راه انییا می طلبی هیچ نبی را کسی هزار دینار نداد بلک با ایشان دشمناذ گی ورزیدند اغلب خلقان با ایشان حاصل نبوّة تبرّی است از اسباب فضیلتی که نزد خلقان است که پدری و مادری و مالی نداشتند که ایشان را با اهل هنر آمیغی داشتندی تا ایشان را از آن هنر بیاموختند از طب و نجوم و فلسفه و ظریفیها همین می نالیدند بر حضرت الله تا الله داشت مر ایشان را چنانک خواست اکنون بیشتر خلق را رغبت و میل براه انبیا علیهم السلام باشد چو