(version 2β)

Ma'arif

p.260
فصل ۱۶۴

وَجَزَاهُمْ بِمَا صَبَرُوا جَنَّةً وَ حَرِیراً a شعیب را گفتم که بمسجد رو که من مشوّش می شوم باز بدل آمد که مبادا بیازارد و برود گفتم ایشانرا که بهر آسیبی و زخمی از قرارگاه خود برمید و بروید تا تراشیده 1 مانید و آنگاه کدام درگاه و کدام کار را روید که آسیب تراش و زحمت بشما نه آید حاصل چرخ‌گر و درودگر که سکنه برنهد معنیش آن نیست که چوب را خله می کنم و یا تلف می کنم معنیش آنست که کژی و یغری و درشتی از وی دور کنم تا چون حریر شود و اهل شود مر کاری را ای مؤمنان بلیّات با ایمان و خیرات همچون آن سکنه و تیشه است صبر کنید و مگریزید تا هموار و نیکو شوید، مردی غرجه از کوهستان پایۀ قدم در شهر نهاد و عزم درگاهی کرد تا قرار یابد موی بینی دراز شده و سرو ریش ناشسته و چاکها از پوستین در آویخته و چارق دریده از سر کوی در آید گویند هم از آنجا اگر عزم قرار آنجا دارد گرد خود بر آید که آخر این چه بود و چه شکلست که مرا آنجا راه نیست و مرا باز می دارند پارۀ شکل بگرداند باز آید چون ردّش کنند لفظ [و] عبارت بدل کند و باز آید باز چون سخنی گوید استماع کنند همان موضع قرار گیرد باز دگر بار بیاید سر در خانه کند دورش کنند بار دیگر بیاید بموضع پیشین قرار گیرد و چون بخوانندش پیشتر آید باز دگر بار نرود تا نخوانندش تراشیدۀ یک مقام شدی تراشیدۀ همه جایها نشدی و منه قَالَ عَلَیْهِ الصَّلٰوةٌ وَالسّلامُ لَوْکُنْتُ مُتَّخِذاً خَلیلاً لاتَّخَذْتُ اَبٰابَکْرٍ خلیلاً باز اگر بدرگهی دیگر روی بار دیگرت تراشند تا از تو چیزی نماند غرجه وار از کوه عدم عزم قرار حضرتی داری که کُلُّ مَوْلُودٍ یُوْلَدُ عَلَی الْفِطْرَةِ ناشسته روی و پریشان آسیب تکالیف می آید و ترا رد می کند که روی بشوی که اِذا قُمْتُمْ اِلَی الصَّلٰوةِ فَاغْسِلُوْا وُجُوهَکُمْ b و استنجا بکن و با مرحمت شو و خدمتکار، لفظ ثنا بیاموز، امین شو، خیانت و دروغ و تعدّی ببیع و شری بدل کن

p.261
و هر چیزی بمواضع وی نهادن گیر تا قربت فِي مَقْعَدِ صِدْقٍ عِنْدَ مَلِیْکٍ مُقْتَدِرٍ c بیابی و نیز ازین آیت آن فهم می آید که دیگران را چون بآسایش و صحّت تن می بینید دل شکسته می باشید که ما [را] در کار خیر توفیقی نی از هر دو جهان ویرانیی می بینم نی نی با این شکستگی صبر کن و هر روزی نزدیکتر می شو اگرچه نغز نشوی بدین قدر که از آخرت می ترسی و دیگری نترسد این شکستگی و ترش خود را نعمتی کاملی دان و این نماز شکسته بسته بیاری و دیگری نه آرد آن را دولت کامله دان و تو دروغ نگویی و دیگری گوید تو این را عزّی دان اگرچه صبر درشتست ولیکن ازین درشتی نرمی بدید آرند چون حریر از درشت نرم می بافند، بما صبروا یعنی جزا و عطا بصبرست از چوب درشت و پوست غوزه پنبۀ نرم آرند و از درخت جوز غلیظ و پوست جوز و مغز ستبر روغنِ چون چراغ ظاهر می کنند نخست درشتی آنگاه نرمی دمادم وی باش تا صبر غلیظ ترا بشکند و حریر آسایش دران عالم بدید آرند، سئوال کرد که ذٰلِکَ لِمَنْ خَشِیَ ربَّهُ d گفتم خشیت از رب دگر باشد و ترس از چیزی دیگر دیگر، تا این ترس را نمانی بترس الله نرسی کافرانرا این مقدّمه ترس پیش آمد بترسیدن ربّ نرسیدند، ای مریدان اگرچه ظاهر شما از ضعیفی چون شاخ‌تر ترسانست بیخ اعتقاد باید که استوار باشد خُذْهَا وَلٰا تَخَفْ e ظاهر موسی اگرچه ترسان بود امّا بیخ اعتقادش راسخ بود بر وعدۀ الله (والله اعلم).

pp. 260 - 261
a . قرآن کریم، سورۀ ۷۶، آیۀ ۱۲. ۱ _ ظ: ناتراشیده. b . سورۀ ۵، آیۀ ۶. c . قرآن کریم، سورۀ ۵۴، آیۀ ۵۵. d . سورۀ ۹۸، آیۀ ۸. e . سورۀ ۲۰، آیۀ ۲۱.