(version 2β)

Ma'arif

p.267
فصل ۱۶۹

اِنَّ الَّذِینَ فَرَّقُوْا دِینَهُمْ وَکَانُوا شِیَعاً لًسْتَ مِنْهُمْ فِي شَیْئٍ اِنَّمَا اَمْرُهُمْ اِلَى اللهِ ثُمُّ یُنَبِّئُهُمْ بِمَا کَانُوا یَفْعَلُوْنَ a همه سود و آرزوهای تو چون بادیست بر پشت باد سواره شوی ندانی که بیندازدت و برود و دین هر کسی آنست که همه رنجهای وی بوی خوش شود هر کرا دل او منزل این جهانی باشد بی قرار و سرگردان باشد ازانک این جهان سرگردانست گاهی چرخ زیر گاهی زبر چنانک کسی در کشتی راه کند گاهی از اوج و گاهی در موج و گاهی در گرداب و هر کرا دل دران جهان باشد دلش با قرار باشد که دار القرارست و در دین اسلام است همچنانک کسی در خشکی منزل دارد از موج و گرداب امان دارد تو کیش قربان تیردان و کمان دان داری نه کیش و ملّت قربان و تقرّب بحضرة الله داری اگر تو می گویی کیشی دارم امّا دو گواه داری که دروغ می گویی : یکی حالت شادی که چون شادی بیابی از کیش فراموش کنی معلوم شد که مقصود تو از کیش شادی بوده است نه کیش و گواهی دیگر رنجست چون رنج پیش آمد از ملّت فراموش کردی معلوم شد که مقصود تو از ملّت بی رنجی بوده است چو فایده حاصل نشد ترک وی گفتی پس مذهب تو همان آمد که

بیت
ما مذهب چشم شوخ مستش داریم کیش سر زلف بت پرستش داریم

آیت خواند قُلِ ٱدْعُوا اللهَ اَوِ ادْعُوا الرَّحْمـٰنَ b یعنی در خدایی او نظر کنی بهر وجهی که باشی زندگیت دهد تا الله قوّتهای عارضی و عرضی شما را بدید نکند این شهرها و ایوانها و منارها بر پای نتوانید کردن تا الله را قوّة نباشد این جبال را سیات و این آسمان را در هوا چگونه نگاه دارد وَالسَّمَاءَ بَنَیْنَاهَا بِاَیْدٍ وَاِنَّا لَمُوْسِعُونَ c چون حاصل جهان چیزی نمی بینی در تو جنبشی بدید نمی آید در چیزی چون عجبی و آرایشی دیدی در تو جنبشی بدید آمد و زنده شدی و چون آن رفت باز مردی و

p.268
پژمرده شدی اکنون جدّ و جهد باید کردن در هر کاری با یاد تقدیر الله جدّ منتظم نمی شود جِدّت آنگاه منتظم شود بر سبیل مبالغه تا بمرادهای آن برسی اکنون قدم در راه نه و حملۀ قوی بر چنانک عاشق و معشوق عاشق [تا] طاقت دارد در طلب معشوق می رود و چون از توانایی فروماند معشوقه بر سر وی آید و او را در کنار گیرد در وقت [قدرت] قَدَری عاشق باش و در وقت مانع و عجز جَبری باش تا معشوقۀ تقدیر الله برسر تو آید و تو در الله نظر می کنی که من طلبکار توم که مقصود و معبود من تویی و چون مقصدت حضرت الله باشد هم حالت جبری تو مَرْضیّ وهم حالت قدری تو پسندیده باشد طلب تو چون کلیدی است در هر کاری در غیب می گشاید و قدرت در آن کار می آورد هر چند طلب بیش گشایش بیش (والله اعلم).

p. 267
a . قرآن کریم، سورۀ ۶، آیۀ ۱۵۹. b . سورۀ ۱۷، آیۀ ۱۱۰. c . سورۀ ۵۱، آیۀ ۴۷.